روایتی از گروه هنری محله وحید | درخشش «نارنج و ترنج»

فاطمه شوشتری | شهرآرانیوز؛ در یکی از خیابان‌های محله وحید و در دل مدرسه «امید و انقلاب» مجموعه‌ای است که روی دیوار آن این شعار چشم‌نوازی می‌کند: «دنیا را کمی بهتر از آنچه تحویل گرفته‌ام، تحویل می‌دهم.» وارد آن که می‌شویم، ۲ پسر نوجوان خوش‌سرزبان همه تلاششان را می‌کنند تا معرف خوبی برای دفتر و کار‌های هنری‌اش باشند. مجموعه فرهنگی‌وهنری «نارنج و ترنج» که محل فعالیت‌های هنری نوجوانان و جوانان است، ویژگی خاصی دارد که در طول این سال‌ها کمتر میان گروه‌های هنری دیده‌ایم؛ اینکه برخی اعضای این مجموعه افراد آسیب‌پذیر اجتماعی نظیر بچه‌های طلاق هستند که با داشتن استعداد هنری، برای آن‌ها آینده‌ای روشن در این مجموعه رقم خواهد خورد.

مدیر این مجموعه کوچک مجتبی صادقی است و حکم برادر بزرگ‌تر را دارد. صادقی با تلاش فراوان توانست ۸ نفر از دوستانش را در نوجوانی دورهم جمع و این گروه و دفتر را مهیا کند تا نوجوان‌ها به‌خصوص افراد آسیب‌پذیر بی‌خیال همه سختی‌هایی که بیرون از دفتر وجود دارد، به امید داشتن روز‌های خوب و دل‌چسب، آموزش ببینند و کار کنند. صادقی با تعطیلی کلاس‌های حضوری، نوجوان‌ها را پای کار تولید محتوا برای فضای مجازی آورده، درگیر ساخت مستند کرده و برگزاری چندین جشنواره را به آن‌ها سپرده است. ما پای گفت‌وگوی مجتبی صادقی به‌عنوان مؤسس و مدیر، مهدی محروقی مسئول روابط‌عمومی، عکاس و صدابردار گروه و هاشم کرمانیون کارگردان هنری مجموعه می‌نشینیم و آن‌ها از چگونگی شکل‌گیری این مجموعه و اهدافش می‌گویند.

 

دفتر کارشان کوچک است و اکنون ۲۲ هنرمند ثابت دارد. فضایی که چندروز پیش در آن شمع تولد ده‌سالگی‌اش فوت شد. تصور خروجی ۴ هزار نفر آموزش‌دیده نوجوان از آن باورنکردنی است. آن‌طور که محروقی می‌گوید، سال ۱۳۹۰ این مجموعه با دورهم جمع‌شدن ۸ دوست که هرکدام هنری در زمینه عروسک‌گردانی، مجریگری، تئاتر، استندآپ‌کمدی، دوبلوری و... داشتند، در مجتمع فرهنگی هنری شهیدهاشمی‌نژاد شکل گرفته است. مجموعه‌ای که ابتدا قرارشان برگزاری جشنواره‌های نشاط و خنده بود و وقتی در سال‌های اول با کمبود نیرو در اجرا‌ها و برنامه‌هایشان مواجه شدند، تصمیم گرفتند آموزش هنرمند را هم شروع کنند.

آموزش‌ها را هم بردند در دل محله‌های حاشیه شهر که بیشترین متقاضی ثبت‌نام را دارد. محروقی اضافه می‌کند: دفتر فضای گسترده‌ای ندارد. به همین علت با هماهنگی شهرداری، مراکز فرهنگی، امور مساجد و... بعد از ثبت‌نام علاقه‌مندان، آموزش‌ها در بوستان‌ها، مساجد، کانون‌های فرهنگی و... با استاد‌های مجموعه ما برگزار می‌شد. برگزاری کلاس‌ها در نقاط حاشیه شهر هزینه‌ای نداشت و رایگان بود و اگر شهریه هم گرفته می‌شد، نصف قیمت بود. او ادامه می‌دهد:درآمد بچه‌ها از طریق اجرا‌های مختلف شهری است.

گزارش‌های او و مدیر مجموعه در ۱۰ سالی که از عمر مجموعه می‌گذرد، نشان می‌دهد از ۵ هزار نفری که در حوزه‌های مختلف همچون بازیگری، مجریگری، موسیقی، ریاضی، چرتکه، عکاسی و... آموزش دیده‌اند، فقط هزارنفر آن‌ها شهریه پرداخت کرده‌اند و آموزش برای بقیه رایگان بوده است. از آنجا که دغدغه اصلی مجموعه کشف استعداد هنری افراد آسیب‌پذیر اجتماعی و همچنین قشر ضعیف است، آن‌ها با همکاری شهرداری و دیگر نهاد‌ها در تابستان‌های گذشته برنامه‌هایی برای اوقات فراغت برگزار کرده‌اند. افراد مستعد زیادی در این قالب جذب شده اند و آموزش دیده‌اند. بیش‌از ۳۰ نفر از آموزش‌دهندگان به‌صورت حرفه‌ای کار‌های هنری انجام می‌دهند و درآمد دارند و ۲۲ نفر هم با خود مجموعه همکاری می‌کنند.

 

مجموعه فرهنگی‌وهنری «نارنج و ترنج» که پاگرفتنش از فعالیت‌هایی ساده آغاز شده، خیلی زود مثل گلوله برفی بزرگ و بزرگ‌تر شد، تا امروز که پیمانکاری برنامه‌های شهرداری را در مناطق مختلف قبول می‌کند، مستند برای شبکه‌های سراسری می‌سازد، جشنواره و مسابقه برگزار می‌کند و همه این‌ها حاصل اعتماد به نوجوانان و جوان‌هاست. صادقی می‌گوید: نخستین‌بار کارشناس اجتماعی شهرداری منطقه ۴ به بچه‌های گروه ما اعتماد کرد و چندسال قبل برگزاری جشنواره «زیرگنبد طلا» را به ما سپرد و ما توانستیم کلی مخاطب جمع کنیم. از آن پس بسیاری از برنامه‌های شهرداری به‌عنوان پیمانکاری به ما سپرده شد و از تهیه صندلی و درست‌کردن جایگاه تا اجرای استندآپ‌کمدی، اجرا، مسابقه، جوایز و... را خودمان بر عهده گرفتیم و توانستیم با برگزاری باکیفیت برنامه در ۶ منطقه مختلف به جایگاه امروز برسیم. آن‌طور که او بیان می‌کند، در این برنامه‌ها کسی از بیرون وارد گروه آن‌ها نمی‌شود، بلکه افرادی که زیرنظر مجموعه آموزش دیده‌اند، به‌عنوان مجری، طنزپرداز، نویسنده، بازیگر، خواننده، شعبده‌باز، طراح، عکاس، صدابردار و... به‌کار گرفته می‌شوند و به همان اندازه حقوق می‌گیرند.

 

افتخار مجموعه فرهنگی‌وهنری بیکارنماندن اعضای نوجوان و جوانش است. موضوعی که کرمانیون، کارگردان هنری این مجموعه، با اشاره به مستند‌های ساخته‌شده توسط اعضا، می‌گوید: بعد از آموزش‌ها، هریک از افراد که استعداد داشته باشد و بخواهد، می‌تواند با ما کار کند و بیکار نماند. اکنون هم با کمک نوجوان‌ها مشغول ساخت مستند با موضوع‌های روز هستیم. در قدم اول مستندی با نام «سال به دور از تو» ساختیم که به در‌های بسته حرم امام‌رضا (ع) و به زیارت‌های از راه دور می‌پرداخت. این مستند از شبکه‌های یک، دو، سه و مستند پخش شد.
به گفته وی، برنامه «بهار جان‌ها» که گفتگو با مسئولان در فضای مجازی بود، «ما و وصال» با محوریت قصه آدم‌های خوب شهر، «سلام به خرمشهر» هم‌زمان با روز سوم خرداد و جشنواره سرود و تک‌خوانی از دیگر برنامه‌های هنری است که این مجموعه با استفاده از هنرجوهایش در ۲ سال گذشته اجرا کرده‌است.

 

کرمانیون می‌گوید: با بازیگری چند نوجوان دیگر مستندی با نام «بغض محرم» ساختیم که در آن چند نوجوان حسینیه خانگی راه می‌انداختند، اما، چون به‌علت شیوع کرونا امکان جمع‌شدن جمعیت نبود، پرچم‌ها را به دست می‌گرفتند و در خیابان دست چندنفر دیگر می‌دادند تا روضه خیابانی برگزار کنند. شعارشان هم این بود؛ «هر خانه یک حسینیه».

مستند دیگرمان هم معرفی نقاط گردشگری و تاریخی شهربه‌شهر خراسان‌جنوبی است که از شبکه ۲ سیما در حال پخش است. در مستند چهارم که آماده شده است و به‌زودی در فضای مجازی پخش خواهدشد، به فجایع چندماه اخیر افغانستان با نام «جان پدر کجاستی» پرداختیم که در آن صاحب این پیامک به‌عنوان پدر داغ‌دیده حضور دارد.

 

چندسالی است که اجرای نمایش سرچهارراه‌ها مد شده است تا فرهنگ احترام به عابرپیاده را ارتقا دهد. گویا تعدادی از این بازیگران اعضای مجموعه فرهنگی‌وهنری «نارنج و ترنج» هستند که به انتخاب شهرداری مشهد مروج حق تقدم عابر‌پیاده شده‌اند. بازیگر‌های این گروه نمایش‌هایی همچون «رادیو»، «بی‌سروصدا»، مسابقه «عابر راننده» و تئاتر خیابانی را با همین موضوع سر چندین چهارراه به اجرا درآورده‌اند که باتوجه به خلاقانه‌بودن ایده‌ها و همچنین نظم در اجرا و حضور مستمر، از شهردار مشهد لوح تقدیر دریافت کرده‌اند. این مجموعه در سال‌گذشته برترین گروه پروژه «خط عابر، خط زندگی» شهرداری مشهد شناخته شدند.